


TrzydziestotysiÄczna Bochnia leży nad rzekÄ RabÄ na pograniczu Kotliny Sandomierskiej i Pogórza Karpackiego. W czÄÅci poÅudniowej jej teren jest wiÄc pagórkowaty, a w póÅnocnej â równinny. NajpiÄkniejszy jest tu Rynek i to wÅaÅnie wokóŠniego skupione sÄ najcenniejsze zabytki. Nachylona nieco ku wschodowi pÅyta Rynku ma ksztaÅt zbliżony do kwadratu o boku wynoszÄ cym 90 metrów. Obecna zabudowa Rynku nie pamiÄta już czasów Åredniowiecza. Nie ma ratusza, który ze wzglÄdu na groźbÄ zawalenia decyzjÄ wÅadz austriackich zburzono w 1794 r. Najstarsze budynki pochodzÄ z XVII i XVIII w. Na Rynku nie ma też już Åladu po funkcjonujÄ cych tam kiedyÅ trzech szybach górniczych. W ich miejscu stojÄ dziÅ jedynie czarne wózki górnicze.
Na Årodku Rynku stoi pomnik zasÅużonego dla miasta króla Kazimierza Wielkiego. Postawiono go tu w 1871 roku. Kazimierz Wielki trzyma w rÄku statuty wiÅlickie. Na piedestale kolumny pomnika znajduje siÄ ponadto kamienna pÅaskorzeźba przedstawiajÄ ca ich nadanie.
Na uwagÄ zasÅuguje też bocheÅski szlak solny âna Åwiecieâ. Termin "na Åwiecie" oznacza w jÄzyku górniczym - na powierzchni. Szlak ÅÄ czy najważniejsze obiekty naziemne (istniejÄ ce a także miejsca po obiektach nieistniejÄ cych), zwiÄ zane z historiÄ bocheÅskiej soli. PoczÄ tek szlaku znajduje siÄ przy usytuowanym nieopodal bocheÅskiego Rynku, a funkcjonujÄ cym od ponad 750 lat, szybie Sutoris.
Solny szlak obejmuje piÄtnaÅcie punktów. SÄ to przede wszystkim oznaczone miejsca po dawnych szybach górniczych (Herman, Wielki, Wojewodzia Góra, Targ, Regis, Kożuszka, Gazaris), ale także miejsce dawnej warzelni, pozostaÅoÅci zamku żupnego, ogród salinarny, czy miejsce po dawnym stawie salinarnym. Szlak solny prowadzi od szybu Sutoris w dwóch kierunkach: na wschód i na zachód. WÄdrujÄ c na zachód napotkamy dwanaÅcie punktów, a na wschód â trzy. Od punktu do punktu prowadzÄ specjalne, wmurowane w chodnik metalowe tabliczki z napisem: âNaCl BocheÅski szlak solny âna Åwiecieâ im. ÅwiÄtej Kingiâ
.Bochnia liczy sobie już ponad 800 lat. Zdecydowanie najwiÄkszÄ atrakcjÄ turystycznÄ jest tu Kopalnia Soli. W 1981 r. zabytkowe wyrobiska kopalni zostaÅy wpisane do rejestru zabytków, a w 2000 roku prezydent RP podjÄ Å decyzjÄ o uznaniu bocheÅskiej żupy za Pomnik Historii. Jest to najstarszy, dziaÅajÄ cy nieprzerwanie, zakÅad wydobywczy w Europie. Od poÅowy lat dziewiÄÄdziesiÄ tych dziaÅa spóÅka uzdrowiskowa, która z roku na rok poszerza swÄ podziemnÄ i nie tylko podziemnÄ ofertÄ. Urokliwe, a przy tym lecznicze podziemia kopalni przyciÄ gajÄ z roku na rok coraz wiÄksze rzesze turystów. W skÅad podziemnej trasy turystycznej wchodzi kilkanaÅcie punktów. Każdy z nich ma swojÄ historiÄ, a z niektórymi zwiÄ zane sÄ nawet legendy.
* Kryta PÅywalnia w Bochni.
Ten nowoczesny kompleks sportowo-rekreacyjny oferuje goÅciom dwa baseny - rekreacyjny i sportowy oraz wiele atrakcji: bicze wodne, gejzery, hydromasaże w jakuzzi, zjeżdżalniÄ, saunÄ oraz solarium.
* Kino Regis w Bochni
Tuż obok hotelu czeka na PaÅstwa bocheÅskie Kino "Regis". SÅynie ono nie tylko z dobrej jakoÅci sprzÄtu projekcyjnego, ale także z nadÄ
żania za wiÄkszoÅciÄ
filmowych nowoÅci.
* Muzeum im. StanisÅawa Fischera
HistorycznÄ
wiedzÄ i to nie tylko o Bochni możemy pogÅÄbiÄ w usytuowanym na rogu Rynku miejskim muzeum, które mieÅci siÄ w gmachu byÅego klasztoru oo. dominikanów. Wiele elementów architektonicznych wskazuje, iż jego najstarsze fragmenty siÄgaÄ mogÄ
nawet XVI w. Obiekt jest z pewnoÅciÄ
jednym z najcenniejszych zabytków Bochni. Posiada interesujÄ
ce sklepienia wnÄtrz. Muzealne zasoby skÅadajÄ
siÄ obecnie z ponad 19 tysiÄcy obiektów zgromadzonych w dziaÅach: historycznym, przyrodniczym, archeologicznym, artystycznym oraz etnograficznym.
Ekspozycja staÅa obejmuje: kolekcjÄ dawnej rzeźby i malarstwa ludowego zwyczaje i obrzÄdy regionu bocheÅskiego, kultury pozaeuropejskie (Afryka, Ameryka Pd., Azja),archeologiÄ regionu, dzieje Bochni ze szczególnym uwzglÄdnieniem Kopalni Soli, pamiÄ
tek cechowych, powstaÅ narodowych, historii miejscowego szkolnictwa, tradycji piÅmiennictwa i drukarstwa bocheÅskiego.
* Zamek Kmitów i Lubomirskich
Zaledwie siedem kilometrów od Bochni znajduje siÄ Nowy WiÅnicz, który leży w obszarze WiÅnicko-Lipnickiego Parku Krajobrazowego. Zamek jest jednym z najcenniejszych w Polsce dzieÅ wczesnobarokowej architektury rezydencjonalno - obronnej (palazzo in fortezza - paÅac w Årodku fortecy). Warto pamiÄtaÄ, że najstarsza czÄÅÄ zamku zostaÅa wzniesiona już w XIV wieku, prawdopodobnie z inicjatywy Jana Kmity. Dzisiaj ta budowla jest mieszankÄ
stylów architektonicznych: gotyku, renesansu, i baroku i peÅni funkcjÄ Muzeum.
* Puszcza NiepoÅomicka
Zaledwie piÄÄ kilometrów na póÅnoc od Bochni zaczynajÄ
siÄ rozciÄ
gaÄ rozlegÅe poÅacie Puszczy NiepoÅomickiej. Jej teren obejmuje ponad 10 tys. ha powierzchni. Pod wzglÄdem wielkoÅci jest na 7 miejscu wÅród lasów nizinnych w Polsce. Jej obszar podzielony jest na dwie wyraźnie odróżniajÄ
ce siÄ czÄÅci. PoÅudniowa tworzy zwarty kompleks leÅny, pokryty przede wszystkim borami mieszanymi i sosnowymi, a póÅnocna, rozdzielona jest na trzy mniejsze fragmenty. PuszczÄ NiepoÅomickÄ
nazywa siÄ niekiedy "zielonymi pÅucami" Krakowa.
Ten zamkniÄty dla ruchu samochodowego wspaniaÅy kompleks leÅny można zwiedzaÄ pieszo lub rowerem. Teren Puszczy poprzecinany jest sieciÄ
asfaltowych alejek - wprost stworzonych do turystyki rowerowej. Jako, że teren jest zupeÅnie pÅaski, to nawet cykliÅci amatorzy mogÄ
w siodeÅku, na zwiedzaniu piÄknych leÅnych zakÄ
tków, spÄdziÄ z powodzeniem kilka godzin. A miejsc do zwiedzania nie brakuje. W puszczy znajduje siÄ kilka wspaniaÅych rezerwatów przyrody (DÅugosz Królewski, Gibiel, Lipówka, WiÅlisko Kobyle, DÄbina, KoÅo) oraz piÄkne uroczyska (Niekrza, OrÅowiec, Osikówka).
* Kamienie BrodziÅskiego
Miejscem, które bÄdÄ
c w Lipnicy trzeba koniecznie zobaczyÄ jest rezerwat przyrody nieożywionej "Kamienie BrodziÅskiego". Ten oddalony od lipnickiego Rynku o okoÅo trzy kilometry rezerwat geologiczno-leÅny leży w podszczytowej czÄÅci zbocza Góry Paprotnej (436 m n.p.m.) - na terenie wsi Lipnica Górna i Rajbrot. CentralnÄ
czÄÅciÄ
rezerwatu sÄ
grupy skaÅ z piaskowca istebniaÅskeigo. SkaÅy te stanowiÄ
obecnie pomnik przyrody nieożywionej, a wedÅug legendy przesiadywaÅ na nich onegdaj romantyczny poeta Kazimierz BrodziÅski, który spÄdzaÅ w tych stronach swoje dzieciÅstwo. W grupie kilkunastu skaÅek i mniejszych bloków najokazalsze majÄ
11 m wysokoÅci i 20 m dÅugoÅci. Niektóre przybraÅy ksztaÅt grzybów, inne baszt, platform i ambon. SpoÅród caÅej grupy skaÅ szczególnie wyróżnia siÄ tzw. Wielki KamieÅ.
* KamieÅ Grzyb
Kamienie BrodziÅskiego znajdujÄ
siÄ przy niebieskim szlaku turystycznym, którym można siÄ udaÄ w stronÄ Nowego WiÅniczaa do kolejnego Rezerwatu "KamieÅ Grzyb" nazwany tak ze wzglÄdu na swój ksztaÅt. Ten okazaÅy kamieÅ ma 7 m wysokoÅci, 26 m w obwodzie czapy i 17 m w obwodzie trzona. Obok skalnego grzyba leży duża, trójkÄ
tna pÅyta pÅyt kamienna. Na pÅycie i czapie grzyba znajduje siÄ kilka wyrytych imion i dat. SÄ
to prawdopodobnie imiona zakonników z istniejÄ
cego w Nowym WiÅniczu klasztoru karmelitów. Legenda gÅosi, że diabeÅ usiÅowaÅ zniszczyÄ koÅcióŠi klasztor karmelitów w WiÅniczu rzucajÄ
c na ziemiÄ wielki kamieÅ, lecz pianie koguta udaremniÅo ten zamiar. KamieÅ upadÅ w pobliskim lesie i tkwi tam do dzisiaj.
* SkamieniaÅy Dwór
Podobna atrakcja turystyczna znajduje siÄ również w miejscowoÅci Chronów. Mowa o grupie skaÅ nazywanych potocznie "SkamieniaÅym Dworem". Znajduje siÄ on na wzniesieniu zwanym Kobyla Góra. Jest to efektowna grzÄda skalna o dÅugoÅci okoÅo 40m. SkÅada siÄ ona z czterech wiÄkszych skaÅek i szeregu mniejszych bloków. Centralne miejsce zajmuje okazaÅa jednorodna skaÅa o ksztaÅcie wrzecionowatym. Jej dÅugoÅÄ wynosi 10 m, szerokoÅÄ 2m, a wysokoÅÄ 3 m. Na poÅudniowo-wschodniej i póÅnocno-zachodniej Åcianie tego bloku wyryte sÄ
tajemnicze napisy, których znaczenia nie udaÅo siÄ do tej pory odcyfrowaÄ.
* Beskid Wyspowy
Na przepiÄkne turystyczne szlaki zapraszamy PaÅstwa do Beskidu Wyspowego leżÄ
cego w województwie maÅopolskim. Granice Beskidu Wyspowego tworzÄ
: na zachodzie Beskid Makowski poprzez dolinÄ Krzyworzeki, na poÅudniu Gorce i czÄÅÄ Podhala (dolinÄ
Mszanki i Raby oraz drogÄ
od Rabki do Jordanowa). Na wschodzie Beskid Wyspowy sÄ
siaduje poprzez dolinÄ Dunajca z Beskidem SÄ
deckim, KotlinÄ
SÄ
deckÄ
i Pogórzem Rożnowskim. Granica póÅnocna w przybliżeniu przebiega drogÄ
Jurków - Tymowa - Muchówka, nastÄpnie przez ÅÄ
ktÄ GórnÄ
, TrzcianÄ i Ubrzeż do Åapanowa i doliny Stradomki. GÅównym oÅrodkiem miejskim w tym paÅmie jest Limanowa, która zarazem tworzy centrum administracyjne, kulturalne i oÅwiatowe dla tego regionu.
NajlepszÄ
charakterystykÄ
Beskidu Wyspowego jest już sama jego nazwa. Poszczególne szczyty nie sÄ
bowiem poÅÄ
czone w dÅugie, wyraźne pasma, lecz stanowiÄ
w wiÄkszoÅci samodzielne kulminacje o stromych zboczach i spÅaszczonych wierzchoÅkach, oddzielone od siebie dolinami rzek i niskimi przeÅÄczami. Szczególnie wyraźnie widaÄ to w dalszych panoramach, np. od strony poÅudniowej. W pogodny jesienny dzieÅ można zobaczyÄ morze mgieÅ i wystajÄ
ce z niego niczym wyspy zalesione kopki szczytów. WysokoÅci bezwzglÄdne najwyższych z nich niewiele przekraczajÄ
1000 m n.p.m., natomiast wzglÄdne - czyli liczone od podnóża - sÄ
znaczne i pokonanie ich stromym stokiem wymaga nieraz od turysty sporo wysiÅku.
GÅówne skupisko "wyspowych" szczytów, znajdujÄ
ce siÄ w zachodniej czÄÅci Beskidu Wyspowego, tworzÄ
: Szczebel (977 m), LuboÅ Wielki (1022 m), Lubogoszcz (967 m), Ånieżnica (1007 m), Äwilin (1071 m) i ÅopieÅ (951 m) oraz najwyższy szczyt Beskidu Wyspowego - Mogielica (1170 m) w czÄÅci poÅudniowej. Szczyt ten, choÄ ma ostry wierzchoÅek i stożkowy ksztaÅt, to jednak caÅy masyw tworzy dopiero wraz z sÄ
siednim Krzystonowem (1012 m) i Jasieniem (1052 m). Wschodnia czÄÅÄ Beskidu Wyspowego, opadajÄ
ca w kierunku doliny Dunajca, jest nieco niższa. Na póÅnocy ciÄ
gnie siÄ tu, zatracajÄ
ce wyspowy charakter, Pasmo ÅososiÅskie z SaÅaszem (909 m) i Jaworzem (921 m). Bardziej na poÅudnie obok wyraźnych "wysp", takich jak: ModyÅ (1029 m), CichoÅ (929 m) czy Ostra (928 m), poÅród poÅogich wzgórz w okolicy ÅÄ
cka i Przyszowej dominujÄ
w krajobrazie niewysokie, ale wyraziste "kopki" o oryginalnych nazwach: Åyżka (807 m), PÄpówka (774 m), SzkieÅek (746 m), PiekÅo (660 m) czy Gwizdor (609 m).
Beskid Wyspowy posiada sporÄ
sieÄ znakowanych szlaków, którymi można przejÅÄ prawie wszystkie szczyty. WiÄkszoÅÄ szlaków jest dosyÄ przyjemna i Åatwa do przejÅcia i nie sprawi nikomu trudnoÅci. W tutejszych górach przebywa jeszcze nie wielu turystów i przez to można w spokoju podziwiaÄ przepiÄknÄ
przyrodÄ
i doskonale wypoczÄ
Ä
Åwiat zwierzÄ
t i roÅlin:
W tutejszym drzewostanie przeważajÄ
lasy mieszane lub bukowe (jodÅy, modrzewie, sosny, brzozy). WiÄksze kompleksy leÅne zachowaÅy siÄ w PaÅmie ÅososiÅskim, rejonie Ostrej, Cichonia, Modyni, Mogielicy oraz Ånieżnicy. W celu zachowania kompleksów przyrodniczych utworzono w Beskidzie klika rezerwatów przyrody: rezerwat "LuboÅ Wielki", rezerwat "Ånieżnica", rezerwat "Kamionna", na pograniczach z innymi pasmami rezerwat "BiaÅowodzka Góra", rezerwat "Bukowiec" oraz WiÅnicko-Lipnicki Park Krajobrazowy. W warstwie krzewów spotkaÄ można bez koralowy oraz czarny, leszczynÄ, iwÄ, jarzÄbinÄ, tarninÄ, malinÄ, jeżynÄ i inne. W Beskidzie Wyspowym dominujÄ
zwierzÄta typowe dla strefy lasów liÅciastych i mieszanych: sarny, jelenie, dziki, zajÄ
ce, lisy i borsuki. Można czasem spotkaÄ wilka pojawiajÄ
cego siÄ na pograniczu z Gorcami. Åwiat ptaków tworzÄ
: dziÄcioÅy, sikory, myszoÅowy, sowy uszaty, jerzyki oraz wilgi. MiÅoÅników wÄdkarstwa zapraszamy nad nasze rzeki, gdzie można znaleÅºÄ karpia, strzebla, karasia, brzankÄ.
SERDECZNIE ZAPRASZAMY